Đương độ giao mùa đông – xuân, những giọt sương lóng lánh treo trên cành
tùng cành bách, hoa mai rơi đầy đường.
Người phụ nữ xinh đẹp mặc một bộ áo dài bông cũ, cô ngồi trước cửa sổ,
cúi đầu, đưa những nét bút trên trang giấy viết thư mềm mại:
Trình Viễn:
Mùa đông ở Nam Kinh và Hán Khẩu rất giống nhau. Chúng đều có sương
mù, hễ sương buông là sẽ bao phủ nửa dãy núi; hai nơi đều có Trường
Giang, có hoa mai, có cơn gió sắc như dao, có trận mưa rả rích không
ngừng. Nếu là ngày hạ, những trận mưa phùn liên miên sẽ khiến tớ trở nên
rất vui vẻ. Còn nhớ ngày còn bé, cứ mỗi lần tiết trời thay đổi tớ lại ra vườn
hoa, ngồi xổm trên con đường nhỏ xem có thể bắt gặp chú ếch xanh be bé
hay đám chuột đồng lúc nào cũng hốt hoảng cuống quýt không. Giờ nghĩ lại
mà ngỡ chỉ mới là chuyện của hôm qua.
Chung quy, mưa móc phương nam quá u buồn, xứng với cái tên “mưa sầu”.
Nhiệt lượng chốn thành phố cũng không thể khiến nó ấm áp hơn. Tuy vậy,
âu sầu cũng có cái hay riêng của nó. Mùa đông đất phương bắc lạnh cắt da
cắt thịt, chắc chắn trong màn tuyết trắng ngần sẽ không có nỗi thê lương
này. Nhưng tớ nghĩ cậu ở Bắc Bình đã lâu, có lẽ cũng sẽ rất nhớ mùa đông
và cơn mưa sầu phương nam.
Tớ có những cảm xúc yêu thích mâu thuẫn với cơn mưa đông phương nam.
Vài ngày trước tớ đọc được một bài văn, tác giả trích dẫn lời một nhà văn
Nhật Bản, câu nói ấy khá tương đồng với cảm nhận của tớ:
“Cảnh đêm khi ngọn đèn giấy của sạp mì khuya dừng lại bên bờ sông khiến
tôi túy lúy. Đỗ quyên mưa đêm hót trăng, những chiếc lá thu lả tả trong
mưa, tiếng chuông hoa rơi gió thổi, tuyết trên sườn núi buổi hoàng hôn
đang ngả, phàm là những gì vô thường, vô ngôn, vô vọng, khiến con người
ta bỗng dưng than thở đời nay chỉ là giấc mộng, tất thảy những thứ ấy đều
hết sức gần gũi với tôi, là nỗi hoài niệm của tôi. Nó ngầm gợi nên sự kinh
hoàng, đau thương và mệt mỏi của thời đại đen tối ấy… Là sắc điệu bi ai
không nói nổi thành lời, sâu sắc không sao quên được.”
Trình Viễn, tớ xa quê hai năm, trằn trọc trong tuyệt vọng và hy vọng, tớ
từng bị thứ sắc điệu “đau đớn không nói nên lời” ám ảnh, thật ra có mưa
hay không thì với tớ cũng vậy.
Hôm nay Nam Kinh lại mưa, nhưng tớ không còn thấy đau buồn, chỉ là quá
khứ cứ hiện lên trong tớ, khiến tớ nhớ lại người anh cả chờ đợi trong phòng
dương cầm mỗi sớm, nhớ lại khoảng thời gian niên thiếu vô ưu vô lo, nhớ
đến mối tình từng ngọt ngào mà cuối cùng lại hóa đứt từng khúc ruột, tới
cuộc hôn nhân thất bại, nhớ nỗi giày vò triền miên của cuộc sống, sự mất
mát, không cam lòng, hỗn loạn và sa sút cứ liên tiếp ập tới… Lúc này, khi
đã xa cách những người và việc ấy một thời gian, khi đã hoàn toàn sở hữu
sự tự do mà tớ ao ước, tớ nghĩ tớ cũng nên nhìn lại trái tim mình. Cuối cùng
tớ vẫn vượt qua được, dù rằng không tìm ra tung tích Tiểu Quai nhưng tớ
vẫn nên ôm hy vọng mà tiếp tục sống. Từ Hồ Bắc tới Giang Tây, lại từ
Giang Tây đến Nam Kinh, tớ miệt mài đi không ngừng bước, tớ không
ngừng đau đớn trên mỗi chặng đường mình băng qua, giả dụ tớ gửi gắm
toàn bộ ý chí sống lên việc tìm kiếm con, e rằng tớ sẽ tự làm tổn thương bản
thân trong thất bại. Tớ được cho ăn học tử tế, tớ từng lãng phí những điều
tốt đẹp xã hội cho tớ, dù không thể lập tức cống hiến thứ gì đó cho cuộc đời
nhưng sao tớ có thể trở thành một người phụ nữ tầm thường chỉ biết lãng
phí cơm gạo và sinh mệnh, khóc than đau khổ hết ngày này qua ngày khác?
Tớ hơi mệt mỏi rồi, tớ muốn nghỉ ngơi, định tạm thời lưu lại Nam Kinh,
điều duy nhất tớ lo là mình sẽ chìm đắng trong sự yên ổn mà không chịu
tiến bước, hoặc là thời gian trôi đi quá nhanh. Nếu Tiểu Quai còn sống,
đang ngày một trưởng thành, chắc chắn vẻ bề ngoài con sẽ đổi khác, nếu có
một ngày con bé bước về phía tớ, có khi tớ sẽ không nhận ra nó. Nghĩ tới
đây, tớ không khỏi kinh sợ.
Trình Viễn, cảm ơn cậu đã giới thiệu cho tớ làm quen với cô Quách Tú Vân,
những ngày ở Nam Kinh tớ đã được cô Quách và anh trai cô ấy chăm sóc
rất chu đáo. Nói ra cũng là cái duyên. Năm mười tuổi gia đình đổi dương
cầm cho tớ, cây đàn Steinway & Sons ấy được mua từ chính cửa hàng
dương cầm Moutrie nơi anh Quách Kình Tùng – anh trai của cô Vân làm
việc. Anh Quách Kình Tùng có nhiều năm công tác tại cửa hàng dương cầm
Moutrie lâu đời, là người vô cùng thông minh tháo vát, dù người Anh Quốc
giữ những bí mật về thiết kế cũng như lên dây dương cầm hết sức nghiêm
ngặt nhưng anh Quách vẫn học được nhiều kỹ thuật, sau khi rời Moutrie,
anh tới Nam Kinh, mở một cửa hàng dương cầm bên lầu canh, không chỉ
nhập khẩu mà còn thử tự lắp đặt, thiết kế và chế tác dương cầm, dù rằng
hiện giờ anh vẫn chưa thành công (điều này khiến tớ dở khóc dở cười,
nhưng cũng vô cùng khâm phục). Trong mấy ngày tá túc tại nhà hai anh em
họ Quách, lần đầu tiên tớ nhìn thấy một chiếc dương cầm được tháo rời,
đúng vậy, để hiểu rõ cấu tạo chính xác của cây đàn dương cầm, họ đã tháo
chiếc Steinway & Sons cổ ra. Khi dỡ đàn, nghe tiếng lách cách vang lên,
tim tớ cũng như muốn vỡ tan. Nhưng lạ là họ có thể lắp nó lại nguyên vẹn
như cũ, chỉ có âm điệu bị lệch mất phân nửa mà thôi, nhưng sau khi lên dây
lại thì mọi thứ cũng tạm ổn.
Trình Viễn thân mến, người bạn thân thiết nhất của tớ, cuối cùng tớ cũng có
thể tìm lại cây dương cầm mà tớ từng vứt bỏ. Chỉ là giờ đây tớ vẫn chưa đủ
dũng khí để đàn lại, nghe thì được, nhìn cũng không sao, dù âm nhạc có thể
xoa dịu tâm hồn, khiến cơn giận nguôi đi, âu lo tan biến, nhưng hễ đụng tới
phím đàn, tớ sẽ lại nhớ đến sự đau đớn tủi hổ mình từng trải qua. Nó vẫn
quét qua như một cơn cuồng phong.
Nhưng dường như cuộc sống xung quanh không để tớ tiếp tục trốn tránh
nữa, có mấy đứa bé cứng đầu cứ chạy vào phòng đàn cách vách, bấm loạn
phím dương cầm, sợ chúng làm hỏng đàn nên tớ quyết định sẽ dạy chúng.
Dương cầm là “vua của các loại nhạc cụ”, không gì có thể sánh được khả
năng thể hiện âm nhạc của nó. Âm vực rộng, âm sắc phong phú đa dạng, kỹ
xảo trình diễn thiên biến vạn hóa. Có lẽ người diễn tấu dương cầm là những
con người duy nhất không cần phải nhìn hay nghe mình đàn, chỉ cần dựa
vào cảm xúc là có thể biết được âm điệu sai hay đúng, khoảnh khắc ngón
tay đặt lên phím đàn, họ lập tức biết mình có đàn sai không, thứ quy luật
nghe như máy móc ấy khiến người học dương cầm có thể luyện tập trên
những phím đàn câm, không quấy rầy tới người khác… Tớ vừa vẽ xong
phím đàn vào giấy cho đám nghịch ngợm, đã đưa cho bọn trẻ rồi, không
biết lũ chúng nó có chịu học đàn “câm” cùng tớ không…
Đừng trách tớ quá nhiều lời, đã rất lâu, rất lâu rồi tớ không viết dài như vậy,
không nói nhiều tới thế. Mấy hôm nữa là tới sinh nhật cậu, tớ gửi kèm thêm
hai hộp đồ ngọt Giang Nam, một tấm ảnh mới chụp gần đây của tớ, chúc
cậu sinh nhật vui vẻ.
Cảnh Ninh
Kim Lăng, năm Dân Quốc thứ 26, một ngày đầu xuân năm mới.
Tái bút: Làm ơn hãy tiếp tục giữ kín địa chỉ và tình hình của tớ. Phiền cậu
nhờ người báo tin bình an cho gia đình tớ. Hiện giờ tớ không gặp khó khăn
về tài chính, công việc rất ổn định, cõi lòng an ổn. Đừng nhớ tớ.
Cô cẩn thận gấp lá thư lại, đặt vào phong thư, xòe ngón tay thư giãn. Khi
chuẩn bị nhét tấm ảnh vào phong thư, cô lại cầm nó lên xem, đôi mắt đẹp
thoáng vẻ kinh ngạc.
Bức ảnh chụp lại cảnh tượng ấm áp của một ngày đông dưới ánh nắng mặt
trời: Có hơn mười đứa trẻ cả trai cả gái chừng bốn, năm tuổi đang đứng
thành vòng tròn, lũ trẻ cùng mặc trang phục mùa đông mới được quyên
tặng. Cô đứng giữa đám trẻ, nắm lấy một cánh tay bụ bẫm, cùng chạy thành
vòng tròn với chúng.
Đứa bé hoạt bát nhất cũng là đứa thấp lùn nhất, tên thằng bé là Phi Phi,
thằng bé mặc chiếc áo bông eo cao đang rất hợp mốt. Hôm ấy thằng bé vui
vẻ cất cao tiếng ca, rồi sau đó lũ trẻ cùng hát vang như một bầy chim.
Đó là bài hát cô dạy chúng, vừa đàn vừa dạy.
Đúng, cuối cùng cô cũng chơi đàn, một lần duy nhất.
Vì muốn cô chơi đàn, Quách Tú Vân đã nhiều lần khích lệ cô, muốn cô
chấp nhận nỗi đau mất đi đứa con, đối mặt với hiện thực, cô ấy còn giới
thiệu cô tới Học viện Nghệ thuật Khoa học Nữ giới Kim Lăng, làm giáo
viên cho đám trẻ mồ côi trong học viện, chăm sóc bầy trẻ thơ không có cha
mẹ.
Quách Tú Vân chính là cô gái đã cùng anh trai dỡ cây đàn Steinway &
Sons. Cô ấy nói: “Từ nhỏ cô đã thích âm nhạc, cô nên hiểu ý nghĩa của âm
nhạc với linh hồn con người mới phải. Người xưa có nói ngũ âm và ngũ
hành tương ứng, cung, thương, giác, chủy, vũ tương ứng với thổ, kim, mộc,
hỏa, thủy, trong ngũ hành có ý ám chỉ lá lách, phổi, gan, tim và thận của
con người. Âm luật khi hùng vĩ hồn hậu, lúc ôn hòa thanh tịnh, khi bay
bổng nhẹ nhàng, lúc du dương trầm bổng, những âm điệu khác nhau có thể
mang đến những tác dụng khác nhau cho tâm hôn và cơ thể chúng ta. Cô là
người thông minh tỉnh táo, sao lại vứt bỏ tài năng âm nhạc của mình mà
không để nó chữa trị cho bản thân?”
“Cảnh Ninh, âm luật là do hai bàn tay ta khống chế, cô muốn nó cao, nó sẽ
cao, cô muốn nó thấp, nó sẽ thấp, cô muốn nó dừng, nó không thể không
dừng. Tâm trạng cô là do trái tim cô điều khiển. Tại sao cô lại để ký ức đau
khổ chiếm hữu cuộc sống mình? Cô là một người phụ nữ được học cao, cô
nên để cuộc sống của mình có những giá trị mà nó đáng có, đừng uổng phí
nữa. Những đứa bé ấy rất thích cô, chúng cần cô, cô sẽ là một cô giáo tốt.
Có lẽ cô từng mất đi rất nhiều, thậm chí mất cả thứ quan trọng với cô nhất,
nhưng tin tôi đi, khi cô cống hiến cho cuộc sống, cho xã hội bằng tất cả tâm
hồn, niềm hạnh phúc khi cho đi sẽ từ từ tới với cô.”
“Những niềm hạnh phúc khi cho đi sẽ từ từ tới.”
Thật ra cô không mong hạnh phúc sẽ tới, cô chỉ muốn nhìn thấy hy vọng và
tương lai. Vậy nên cô hít thở thật sâu, để không khí tràn ngập nơi sâu nhất
trong lồng ngực, cô thử mở cánh cửa trái tim để tiếp nhận nỗi đau mình
từng không sao trốn nổi.
Cuối cùng thì âm nhạc cũng vang lên, đó là tiếng dương cầm đã rất lâu
không gặp. Ban đầu nó lác đác, rời rạc, như những giọt mưa tích tách do dự
không chịu buông mình. Nỗi đau khổ ập tới, cô chấp nhận nó, xoa dịu nó,
trái tim cô dần phẳng lặng, cuối cùng ngón tay cô không run rẩy nữa, cuối
cùng nốt nhạc cũng không rời rạc, chúng tìm thấy vị trí của mình, chúng
rung lên, ngâm nga, nhịp điệu như những gợn sóng dài đang phô bày, lúc
sục sôi, khi rộn ràng, như nguồn cảm xúc nơi trái tim mênh mông cuộn trào.
Ánh mặt trời buổi chiều chạm lên bệ cửa sổ như rải bụi vàng, từng phiến lá
trên cây phong cao lớn ngoài cửa đều như hóa trong suốt, những ảo ảnh như
có sinh mệnh của riêng mình sừng sững trong dòng thời gian trống rỗng,
lộng lẫy, lặng im, thoáng qua rồi trôi đi. Cô đàn “Love’s Sorrow”, cảm nhận
nỗi đau mãnh liệt, tìm lại bản thân vỡ nát khó khăn như vậy đấy, nhưng âm
nhạc cho cô sự ấm áp và dũng khí, khiến ngọn đèn trong tim cô bừng sáng
trở lại.
Đám trẻ chưa từng nghe cô đàn, tiếng đàn thu hút chúng tiến lại. Chúng tíu
tít bao quanh cô như những con thú nhỏ, sau khi bản nhạc kết thúc, chúng
vỗ tay năn nỉ cô đàn thêm một bài nữa.
Cô nhìn đôi mắt to đen trắng rõ ràng, nhớ tới đứa con gái đáng thương của
mình, Tiểu Quai chưa từng nghe thấy tiếng hát và đàn của mẹ, giờ không
biết nó đang phiêu bạt nơi đâu.
Trước khi nước mắt ứa ra, cô lại đặt tay lên phím đàn, đàn một khúc ca dao
xưa, cậu nhóc Phi Phi trèo lên ngồi trên chiếc ghế bên cô, cơ thể bé nhỏ
đung đưa, vỗ nhịp cho cô.
Cô hát:
“Hãy kể tôi nghe câu chuyện thân thương ấy, từ rất lâu, rất lâu rồi.
Hãy ca cho tôi khúc hát mà tôi thích nghe, từ rất lâu, rất lâu rồi.
Khi người quay về, mọi âu sầu trong tôi tan biến, khiến tôi quên rằng người
đã phiêu bạt bao năm.
Khiến tôi tin người vẫn yêu tôi như trước, từ rất lâu, rất lâu trước kia.
Khiến tôi nhớ về con đường nhỏ nơi ta gặp nhau, từ rất lâu, rất lâu trước
kia.
Người nói tôi hay người sẽ mãi mãi không quên, từ rất lâu, rất lâu rồi.
Nụ cười tôi hồn nhiên khiến người lưu luyến, mỗi lời người nói lại chạm
vào tiếng lòng tôi.
Những lời tán dương vẫn giấu trong lòng tôi, từ rất lâu, rất lâu rồi.
Tình yêu của người khơi dậy hy vọng trong tôi, từ rất lâu, rất lâu rồi.
Có bao người từng ca ngợi tôi, từ rất lâu, rất lâu trước kia.
Chia ly bao năm, tình yêu của người vẫn không đổi khác, giọng người vẫn
khiến tôi bịn rịn.
Tôi hạnh phúc như khi bên người, từ rất lâu rất lâu rồi.”
Đám trẻ rất thích bài hát này, hôm chụp ảnh chúng đã cùng hát vang nó,
càng là lúc nên thấy vui, thực ra cô lại càng buồn. Nhìn những gương mặt
hồn nhiên ngây thơ của đám trẻ mà cô chỉ muốn khóc, thậm chí cô còn nghĩ
khi ấy chắc chắn mình đã khóc.
Nhưng tấm ảnh không bao giờ nói dối, quả thực trên gương mặt cô là nụ
cười.
“Tình yêu của người khơi dậy hy vọng trong tôi, từ rất lâu, rất lâu rồi.
Có bao người từng ca ngợi tôi, từ rất lâu, rất lâu trước kia.
Chia ly bao năm, tình yêu của người vẫn không đổi khác, giọng người vẫn
khiến tôi bịn rịn.
Tôi hạnh phúc như khi bên người, từ rất lâu rất lâu rồi…”
